Το Εργαστήριο Νεοελληνικών Διαλέκτων του Τμήματος Φιλολογίας του Πανεπιστημίου Πατρών ιδρύθηκε το 2000 από την ομότιμη καθηγήτρια Αγγελική Ράλλη και διαθέτει πλούσια εμπειρία στην καταγραφή και μελέτη διαλέκτων. Η μελέτη των νεοελληνικών διαλέκτων αποτελεί ουσιαστικής σημασίας προσπάθεια που στοχεύει στη διάσωση της γλωσσικής ποικιλίας και -μέσω αυτής- στη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς.

Από τον Δεκέμβριο του 2019, νέος διευθυντής του εργαστηρίου είναι ο Αν. Καθ. Δημήτριος Παπαζαχαρίου. Το εργαστήριο πλαισιώνεται από ερευνητική ομάδα, που αποτελείται από γλωσσολόγους (την ομότιμη καθηγήτρια Αγγελική Ράλλη, μέλη Δ.Ε.Π. του Πανεπιστημίου Πατρών, μεταδιδάκτορες, υποψήφιους διδάκτορες και μεταπτυχιακούς φοιτητές).

Το Εργαστήριο Νεοελληνικών Διαλέκτων στεγάζεται σε ειδικά διαμορφωμένο χώρο του Τμήματος Φιλολογίας και περιλαμβάνει υπερσύγχρονο ηλεκτρονικό εξοπλισμό, εξειδικευμένους βιβλιογραφικούς πόρους και σπάνιο αρχειακό υλικό γραπτού λόγου με διαλεκτικό περιεχόμενο. Το υλικό έχει συλλεγεί στο πλαίσιο ερευνητικών προγραμμάτων που αφορούσαν τις νεοελληνικές διαλέκτους και από δωρεές ιδιωτών, συλλόγων και πολιτιστικών ομάδων. Ο εξοπλισμός του Εργαστηρίου δημιουργήθηκε κυρίως με χρηματοδότηση του προγράμματος ΕΠΕΑΕΚ ΙΙ (Γ’ ΚΠΣ) και από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ).

Η έρευνα που εκπονείται στο Εργαστήριο Νεοελληνικών Διαλέκτων αποτελεί την πρώτη συστηματική προσπάθεια για τη μελέτη και καταγραφή των νεοελληνικών διαλέκτων μέσα από τη δημιουργία μίας οργανωμένης βάσης δεδομένων με διαλεκτικό προφορικό υλικό. Η έρευνα που διεξάγεται ακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις στον τομέα της καταγραφής των γλωσσικών συστημάτων υπό εξαφάνιση και χρησιμοποιεί τα σύγχρονα τεχνολογικά μέσα για την επίτευξη αποτελεσμάτων υψηλής ποιότητας.

Το Εργαστήριο Νεοελληνικών Διαλέκτων φιλοδοξεί να αποτελέσει έναν σύνδεσμο ανάμεσα στην επιστημονική κοινότητα και τις τοπικές κοινωνίες με στόχο να δραστηριοποιήσει τους τοπικούς φορείς και τις τοπικές κοινωνίες για να αναλάβουν ενεργό δράση στη διατήρηση της γλωσσικής και πολιτιστικής τους ιδιαιτερότητας.

Αυτή τη στιγμή, τα ερευνητικά προϊόντα που συντηρεί το Εργαστήριο είναι τα εξής:

• Ψηφιακό μουσείο μετανάστευσης ImmiGrec (https://virtual.immigrec.com)
• Bάση δεδομένων του προγράμματος ImmiGrec
• Gree.D. (Greek Dialects)
• Βάση Προγράμματος Αριστείας-MΟRILAN
• Βάση δεδομένων του Προγράμματος ΘΑΛΗΣ
• ΛΕΠΟΚΑΜ (Πολυμεσικό λεξικό των διαλέκτων του Πόντου, της Καππαδοκίας και του Αϊβαλιού)

Δημήτρης Παπαζαχαρίου

Διευθυντής Εργαστηρίου
Αν. Καθ. Γλωσσολογίας
Τμήμα Φιλολογίας
Πανεπιστήμιο Πατρών